Ακίδα

Φίλε Μάκη να ‘ξερες πόσο δίκιο έχεις και πόσο άδικο συνάμα. Δίκιο γιατί ο ανατρεπτικός λόγος πολλές φορές, εάν δεν είναι κατανοητός από κάποιους μη αναπήρους, δείχνει επιθετικός και χωρίς σύγχρονα επιχειρήματα, χαρακτηρίζοντας πολλές φορές αυτόν που τον εκφέρει ως γραφικό. Άδικο όμως, γιατί όλοι οι Έλληνες ανάπηροι δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν ούτε το Ελσίνκι αλλά ούτε και τη Βιρμανία για να συγκρίνουν καταστάσεις και επίπεδο ζωής και ζητούν έναν αιχμηρό λόγο που θα πει όσα δεν μπορούν να εκφράσουν, για πολλούς και διαφόρους λόγους, οι ίδιοι. Η δράση όπως ξέρεις φέρνει αντίδραση και η επιθετικότητα ίσως είναι καλύτερη από την αδράνεια και τη μαλθακότητα, που μας χαρακτηρίζει σε μεγάλη πλειοψηφία ως αναπήρους, δίνοντας μας άλλες φορές το προσωνύμιο του «λαπά καναπεδάκια» και άλλες του «κακόμοιρου σακάτη».

Ναι, είπα σακάτη. Οι λέξεις δεν μου λένε τίποτα και ούτε φοβάμαι να τις ακούσω και να τις εκφέρω στον προφορικό και γραπτό μου λόγο, ούτε όμως με εξαγριώνουν. Αντίθετα, αυτό που με εξαγριώνει και μου δημιουργεί την τάση να σπάσω τα μούτρα, σε όλους τους υπεύθυνους για την παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα, είναι ότι, η πόλη που λέγεται Αθήνα, Θεσσαλονίκη ή ότι άλλο θες, δεν θα γίνει ποτέ το χωριό που λέγεται Ελσίνκι. Ποτέ δεν θα πάμε στο ταχυδρομείο να παραλάβουμε τα δέματά μας μόνοι μας. Ποτέ δεν θα την θεωρήσουμε φιλική και ποτέ δεν θα αισθανθούμε ίσοι και στο σπίτι μας, τουλάχιστον με την έννοια που στον υπόλοιπο εκσυγχρονισμένο κόσμο αισθάνονται. Ακόμα και στην Βιρμανία –όπως έχω δει στο internet- φτιάχνουν με τα πενιχρά τους μέσα αναπηρικά καροτσάκια, κάτι που εδώ αποτελεί ουτοπία. Θέλω να θεωρώ ότι ο λόγος μου είναι ανατρεπτικός αλλά όχι επιθετικός, γιατί αυτός που δέχεται την επίθεση σε καθημερινή βάση είμαι εγώ και όχι ο αρτιμελής, ο μη ανάπηρος, όπως θέλεις πες τον, που μπορεί να μην με κοιτά σαν τις γριές στο χωριό, αλλά μου κλείνει την ράμπα με το καινούργιο του αυτοκίνητο και αν παραπονεθώ με βρίζει. Την ίδια εξαγρίωση μου προκαλεί όμως και ο ανάπηρος «ηγέτης» που θεωρεί ότι είμαι το αποβλακωμένο ινδικό του χοιρίδιο, εφαρμόζοντας στην πλάτη μου τις συμβουλές του Μακιαβέλι για την χειραγώγηση του όχλου.

Ναι, θα είμαι ανατρεπτικός και επιθετικός αν το θες μέχρι να εκλείψει αυτή η συμπεριφορά που θέλει να μας γυρίσει πίσω στο χωριό των περίεργων και αφιλόξενων κατοίκων. Ναι, θα προσπαθώ με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μέχρι να δω τον πολιτισμό να φτάνει κι εδώ. Ακόμα και το Ελσίνκι πριν γίνει ένα πολιτισμένο χωριό, έτρεφε στα σπλάχνα του αρκετούς «παθιασμένους» που κατάφεραν και άλλαξαν την κατάσταση. Δεν νομίζω μία μέρα να ξύπνησαν όλοι ξαφνικά και να είπαν «τέλος τα εμπόδια, από αύριο θα κάνουμε τη χώρα προσβάσιμη», ούτε να άλλαξαν τον τρόπο σκέψης με γλυκανάλατες και ήπιες εκφράσεις. Άλλωστε και στην Αμερική με ένα από τα πιο προοδευτικά και δυναμικά αναπηρικά κινήματα, οι βετεράνοι του Βιετνάμ έκαναν την διαφορά. Οι πληγωμένοι μαχητές και όχι οι «δήθεν».

Όταν εμείς οι νεοέλληνες θέλουμε να θεωρούμε ότι έχουμε μια αρχαιοελληνική πολιτισμική καταγωγή χιλιάδων ετών, που πολύ αμφιβάλλω, χωριά σαν το Ελσίνκι βάζουν τα γυαλιά σε πόλεις όπως η Αθήνα. Κι όταν πολλές φορές ακούω τη φράση «όλος ο κόσμος είναι ένα παγκόσμιο χωριό», μου έρχονται εικόνες όπως αυτή του Ελσίνκι που περιγράφεις ή της Νυρεμβέργης, του Δουβλίνου, ακόμα και της Βαρσοβίας που έχω επισκεφθεί και μετά ξυπνάω όπως λένε, αντικρίζοντας την τρελή και ζοφερή πραγματικότητα.

Όταν η Ευρώπη και η Αμερική είναι γεμάτες από τέτοια πολιτισμένα χωριά, αρνούμαι να δεχτώ να είμαι «ο παγκόσμιος χωριάτης», αναγκασμένος να ζω καταστάσεις που πολλές φορές είναι ενάντια στις δυνάμεις μου και καταχρώνται την υπομονή μου και την ανεκτικότητά μου.

Αν και δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να ζήσω παιδικά χρόνια σε ένα χωριό που με κοιτούν παράξενα, λόγω του ότι το ατύχημά μου έγινε όταν ήμουν δεκαοχτώ χρονών, παρόλα αυτά έχω τα ίδια συναισθήματα και αναμνήσεις με σένα, σε άλλο φόντο και με άλλο περιγραφικό καμβά.

Παράξενο, ε;

Φίλε Μάκη, απ’ ότι έχω καταλάβει στα χρόνια που είμαι ανάπηρος, οι παραστάσεις αλλάζουν και όχι οι καταστάσεις. Το αίσθημα της κατώτερης οντότητας που προσπαθούν να σου μεταδώσουν, κάνοντας σε να αισθάνεσαι ότι πρέπει να εξαρτάσαι δια βίου από κάποιο άλλο πρόσωπο, είναι συγκλονιστικό και ακατανόητο από όλους όσους θέλουν να θεωρούν την αρτιμέλεια δεδομένη γι’ αυτούς και την αναπηρία για μας. Κι όμως, ένα μικρό «κλικ» στο σύμπαν μας έκανε να είμαστε εδώ που είμαστε τώρα, γράφοντας αυτές τις γραμμές για πράγματα που ούτε καν μπορούσα να φανταστώ στην εφηβεία μου. Θα έλεγα ότι «η ζωή είναι πουτάνα» αλλά δεν μου επιτρέπεται να το κάνω λόγω αναγκαστικού «πουριτανισμού του γραπτού λόγου» που πολλές φορές δεν σε αφήνει να εκφραστείς όπως θέλεις. Και μια και μιλάμε για «ανάρμοστο λόγο», τι έχεις να πεις για τα προσβάσιμα μπορντέλα στη Γερμανία που είδαμε στο Handicap;

Πόσοι δεν θα κομπλάριζαν στη θέα της εκπαιδευμένης ιερόδουλης που κάνει στοματικό έρωτα σε έναν βαριά κινητικά και διανοητικά ανάπηρο, δημοσιευμένη με αξιοπρεπή και όσο το δυνατόν σεμνότερο τρόπο σε ελληνικό αναπηρικό ή μη περιοδικό; Ακόμα και ανάπηροι θα διαρρήγνυαν τα ιμάτια τους υποκριτικά, ενώ μέσα τους θα επιθυμούσαν διακαώς να βρίσκονται στη θέση του κατά συνθήκη «πορνοστάρ σακάτη». Δεν είναι υποκριτικό να φοβόμαστε τις λέξεις και τις εικόνες; Στο κάτω-κάτω, για μένα, δεν είναι τίποτα άλλο παρά αέρας επεξεργασμένος από τις φωνητικές μας χορδές και αποτύπωση μιας αληθινής στιγμής σε φωτογραφικό χαρτί. Κι όμως όταν ο φίλος ο Νικόλας επιχειρεί κάτι τρομερά σεμνό σε σχέση με αυτά, δίνοντας ένα άλλο ποιοτικό και ανατρεπτικό επίπεδο στον τρόπο που βλέπουμε την αναπηρία, πολλοί πέφτουν να τον φάνε λες και βρήκαν τον υπαίτιο της μίζερης ζωής τους.

Η οργή που έχω μέσα μου δεν διαφέρει από αυτή μιας κατ’ επανάληψη βιασμένης γυναίκας. Γιατί αυτό που νοιώθω καθημερινά, είναι ότι με βιάζουν σωματικά, ψυχολογικά και πνευματικά.

Αν είχα τα δικαιώματα που θα έπρεπε να έχω αποφεύγοντας αυτόν τον παρά φύση και θέση βιασμό, σου δίνω το λόγο μου ότι, θα ήμουν ήρεμος σαν προβατάκι.

Όλα αυτά μου φέρνουν στο μυαλό μια ατάκα από παλιά ελληνική ταινία, που έλεγε η αδελφή του Κωνσταντάρα, «Άτιμη κοινωνία άλλους τους ανεβάζεις στα ύψη και άλλους τους ρίχνεις στα τάρταρα».

Άσχετο αλλά καλό, δεν νομίζεις;

15/8/2003