Ακίδα

Η Μαρία είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια Φιλοσοφίας 25 ετών. Πέρυσι, στις διακοπές της, υπέστη αυτοκινητικό ατύχημα μαζί με τον φίλο της. Και οι δύο είχαν σκισίματα και μώλωπες και το μόνο σοβαρό τραύμα της Μαρίας ήταν ένα κάταγμα στο κάτω μέρος του ποδιού. Οταν πήγε στο νοσοκομείο, τα οστά ενώθηκαν με καρφιά και το πόδι της μπήκε σε γύψο μέχρι να επουλωθεί. Η Μαρία και ο φίλος της επέστρεψαν στο σπίτι τους ανακουφισμένοι που το ατύχημα δεν υπήρξε πιο σοβαρό.

Λίγες μέρες αργότερα, η Μαρία άρχισε να νιώθει ένα κάψιμο μέσα από τον γύψο. Διαπίστωσε ότι ο πόνος γινόταν χειρότερος με την κίνηση και είχε ένα διαξιφιστικό αίσθημα γύρω από τον αστράγαλο.

Οταν την εξέτασαν, βρέθηκε ότι το πόδι της Μαρίας είχε δύο ουλές, μία από τον τραυματισμό και μία άλλη από την επέμβαση.

Ο γιατρός υποστήριξε ότι κατά την επέμβαση τα νεύρα του ποδιού υπέστησαν βλάβη, προκαλώντας νευροπαθητικό πόνο.

Ο Γιάννης είναι ένας άντρας 54 ετών, ανύπαντρος και εργάζεται ως συντάκτης. Οπως πολλοί, όταν ήταν παιδί κόλλησε ανεμοβλογιά. Εγινε καλά και δεν το ξανασκέφτηκε. Πριν από έξι μήνες άρχισε να υποφέρει από πονοκεφάλους και πυρετό, και παρατήρησε ότι στο στήθος του σχηματιζόταν ένα εξάνθημα σαν λωρίδα. Το εξάνθημα ήταν πολύ επώδυνο, έτσι επισκέφθηκε τον γιατρό του, ο οποίος διέγνωσε έρπητα. Του χορήγησε αντι-ιικά φάρμακα, τα οποία βοήθησαν στη μείωση του εξανθήματος και στην ανακούφιση του πόνου. Ωστόσο, ακόμη και όταν αισθανόταν καλύτερα, 3 μήνες μετά, εξακολουθούσε να νιώθει ένα κάψιμο στο στήθος -εκεί που είχε υπάρξει το εξάνθημα- και είχε ευαισθησία στο ελαφρύ άγγιγμα από τα ρούχα του. Μερικές φορές ένιωθε διαξιφιστικούς πόνους.

Ο Γιάννης επέστρεψε στον γιατρό του για να συζητήσει τα συμπτώματα που ένιωθε, ο οποίος διέγνωσε μεθερπητική νευραλγία, μια μορφή νευροπαθητικού πόνου.

Η Σοφία είναι μια γυναίκα 51 ετών, παντρεμένη με δύο παιδιά. Εργάζεται ως μεσίτρια. Πριν από 10 χρόνια διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 2.

Προσπαθεί να ελέγχει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα της με άσκηση, όπως τρέξιμο, αλλά και με φαρμακευτική αγωγή.

Πριν από 3 χρόνια, η Σοφία άρχισε να νιώθει περιστασιακά μυρμήγκιασμα και κάψιμο στα πόδια της.

Ο πόνος συνέχισε να την ενοχλεί και παρ' όλο που πήρε αναλγητικά από το φαρμακείο, ο πόνος δεν υποχωρούσε.

Η Σοφία επισκέφθηκε τον γιατρό της και εκείνος διέγνωσε διαβητική περιφερική νευροπάθεια (ΔΠΝ), καθώς αναγνώρισε ότι τα συμπτώματα πόνου συνδέονταν με τον υπάρχοντα διαβήτη.

Ποια είναι τα αίτια του νευροπαθητικού πόνου;

Πλήθος παθήσεων είναι δυνατόν να προκαλέσουν άμεση βλάβη στα νεύρα και κατά συνέπεια νευροπαθητικό πόνο, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή τραυματισμός σε δυστύχημα. Ο ακρωτηριασμός άκρου αποτελεί ακόμα ένα γνωστό αίτιο νευροπαθητικού πόνου (πόνος μέλους – φάντασμα).

Ο νευροπαθητικός πόνος μπορεί επίσης να είναι μια σχετικά συνηθισμένη επιπλοκή άλλων παθήσεων που σχετίζονται με τα νεύρα. Οι παθήσεις αυτές περιλαμβάνουν τον διαβήτη, τον έρπητα ζωστήρα ή την οσφυαλγία. Αυτό εξηγεί γιατί ο νευροπαθητικός πόνος μπορεί να είναι συνηθέστερο αίτιο χρόνιου πόνου, απ' ό,τι πολλοί νομίζουν.

Τα κύρια συμπτώματα του νευροπαθητικού πόνου

Ενας ασθενής με νευροπαθητικό πόνο είναι δυνατό να αισθάνεται πόνο σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος, ο οποίος περιγράφεται με μία ή περισσότερες μορφές:

*Σαν κάψιμο

*Μυρμήγκιασμα

*Σαν να σε τρυπάει ξίφος

*Σαν να σε χτυπάει ηλεκτρικό ρεύμα

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο νευροπαθητικός πόνος

Αν κάποιος πάσχει από χρόνιο πόνο, πρέπει να επισκεφθεί έναν ειδικό γιατρό και να περιγράψει με σαφήνεια τον πόνο που αισθάνεστε και ποιες περιοχές του σώματός επηρεάζει. Είναι πολύ σημαντικό ο γιατρός να γνωρίζει τις παρακάτω πληροφορίες:

*Πότε ξεκίνησε ο πόνος;

*Αν ο πόνος γίνεται αντιληπτός ως αντανάκλαση ή διαχέεται

*Ποια είναι η ένταση του πόνου;

*Πόσο συχνά εμφανίζεται;

Η πλήρης και σαφής περιγραφή των συμπτωμάτων και της επίδρασης αυτών στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή, σημαίνει ότι ο γιατρός θα κάνει τη σωστή διάγνωση και θα συστήσει την καλύτερη θεραπεία για εσάς.

Βρίσκοντας την κατάλληλη θεραπεία

Ολοι οι ασθενείς διαφέρουν μεταξύ τους και είναι δυνατό να αναφέρονται στον πόνο τους με διαφορετικούς τρόπους. Υπάρχει ένας αριθμός θεραπευτικών επιλογών οι οποίες μπορούν να ανακουφίσουν το νευροπαθητικό πόνο, που περιλαμβάνουν:

*Φάρμακα

*Φυσιατρικές θεραπείες (όπως ειδικές θεραπείες με χρήση θερμότητας)

*Φυσικοθεραπεία (ασκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης)

*TENS (διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση)

*Ψυχολογικές μεθόδους (ώστε να βοηθηθούν οι ασθενείς να συμφιλιωθούν με τον πόνο τους, τεχνικές χαλάρωσης, ψυχοθεραπευτικές μεθόδους)

*Βελονισμό

Ειδικά φάρμακα για τη θεραπεία του νευροπαθητικού πόνου χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων (αντιεπιληπτικά) και της κατάθλιψης (αντικαταθλιπτικά). Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτές οι δύο κατηγορίες φαρμάκων (με συγκεκριμένους αντιπροσώπους από την κάθε κατηγορία) είναι αποτελεσματικές στη θεραπεία του νευροπαθητικού πόνου. Ενίοτε απαιτείται και η χρήση ισχυρότερων αναλγητικών, συνήθως με τη μορφή συνδυασμού φαρμάκων.

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εταιρειών Νευρολογίας (EFNS) προτείνει για την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου την χρήση των:

Πρεγκαμπαλίνη, γκαμπαμπεντίνη (αντιεπιληπτικά)

Τρικυκλικά, βενλαφαξίνη, δουλοξετίνη (αντικαταθλιπτικά)

Lidocaine (τοπικό αναισθητικό)

Συνοδά συμπτώματα

Ο νευροπαθητικός πόνος συχνά συνοδεύεται από διαταραχές ύπνου, καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές και άλλα ενοχλητικά συμπτώματα, υποβαθμίζοντας σημαντικά τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των πασχόντων.

Στόχος της θεραπείας αποτελεί η συνολική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Δεδομένου ότι η πρεγκαμπαλίνη, πέρα από τον νευροπαθητικό πόνο περιλαμβάνει στις θεραπευτικές ενδείξεις τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, αποτελεί ένα φάρμακο πρώτης επιλογής για την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου, προσφέροντας παράλληλα ανακούφιση και στα άλλα συνοδά συμπτώματα.
Τι είναι νευροπαθητικός πόνος;

Ο πόνος είναι μια από τις φυσικές αντιδράσεις του σώματός μας, η οποία μας πληροφορεί για δυσλειτουργίες του οργανισμού μας ή για βλαβερούς εξωτερικούς παράγοντες.

Ο οξύς πόνος (που περιγράφεται και ως βραχυχρόνιος πόνος) συχνά αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη και είναι ζωτικής σημασίας για τη ζωή, προστατεύοντάς μας, π.χ., από καψίματα και αποτελώντας ένδειξη τραυμάτων ή λοιμώξεων. Ο οξύς πόνος, που προφανώς συνδέεται με ένα τραύμα και υποχωρεί με την ίασή του, συνήθως διαρκεί λιγότερο από έναν μήνα. Ωστόσο, όταν ο πόνος συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα ενώ το αρχικό τραύμα έχει αποκατασταθεί ή ιαθεί, είναι γνωστός ως χρόνιος πόνος και μπορεί να αποτελέσει πραγματικό πρόβλημα, το οποίο δύσκολα δέχεται κανείς στη ζωή του.

Ο πόνος των νεύρων είναι ένα είδος χρόνιου πόνου που οφείλεται είτε σε βλάβη των νεύρων που φυσιολογικά διακρίνουν τον πόνο είτε σε τραύμα τμήματος του νευρικού συστήματος που μεταβιβάζει σήματα πόνου, όπως η σπονδυλική στήλη και ο εγκέφαλος.

Αυτό το είδος πόνου, γνωστό ως νευροπαθητικός πόνος, δεν έχει τον προστατευτικό ρόλο του οξέος πόνου και πρέπει να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται κατάλληλα.

Γράφει ο δρ ΝΙΚΟΣ Ε. ΔΕΓΛΕΡΗΣ, νευρολόγος-ψυχίατρος
http://www.enet.gr/
13-10-2009